October 8, 2024

|    To Ηλεκτρονικό περιοδικό της Στερεάς.

Γιατί καθιερώθηκε η ημέρα Πέμπτη ως «Τσικνοπέμπτη» και ποια τα έθιμα

Λίγες μέρες έμειναν ακόμα μέχρι να «τσικνίσει» η χώρα και οι εορτασμοί ετοιμάζονται πυρετωδώς.

«Τσικνοπέμπτη» αποκαλείται η Πέμπτη της δεύτερης εβδομάδας του Τριωδίου και έχει καθιερωθεί εκείνη την μέρα η κατανάλωση κρέατος. Γιορτάζεται κάθε χρόνο την Πέμπτη, 11 ημέρες πριν από την Καθαρά Δευτέρα, δηλαδή φέτος στις 7 Μαρτίου.

Τι είναι η «Τσικνοπέμπτη»

Το Τριώδιο αποτελείται από τρεις εβδομάδες πριν από την είσοδο στην Μεγάλη Τεσσαρακοστή, δηλαδή την περίοδο της νηστείας πριν από το Πάσχα:

  • η 1η εβδομάδα ονομάζεται Προφωνή ή Προφωνέσιμη ή και Απολυτή,
  • η 2η εβδομάδα Κρεατινή ή Κρεοφάγος και
  • η 3η εβδομάδα αποκαλείται Τυρινή ή Τυροφάγος που πλέον δεν καταναλώνεται κρέας, αλλά γίνεται κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων

Πώς καθιερώθηκε η «Τσικνοπέμπτη»

Οι λόγοι της καθιέρωσης της ημέρας αυτής και της κατανάλωσης κρέατος έχουν να κάνουν με την επερχόμενη μεγάλη νηστεία της Τεσσαρακοστής. Παραδοσιακά αυτήν την ημέρα δινόταν η δυνατότητα στα νοικοκυριά να καταναλώσουν με εορταστικό τρόπο το κόκκινο κρέας που είχε απομείνει πριν από τη νηστεία.

Σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση, κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας του Τριωδίου σταματάει η τακτική νηστεία της Τετάρτης και της Παρασκευής, σε αντίθεση με τη δεύτερη εβδομάδα κατά την οποία ισχύει η νηστεία. Επομένως, η «Τσικνοπέμπτη» παραδοσιακά λογίζεται ως εορτάσιμη ημέρα και το τραπέζι της χαρακτηρίζεται γιορτινό, αφού έρχεται μετά από νηστεία και την επομένη είναι πάλι νηστεία.

Ημέρα αυτού του γιορτινού τραπεζιού καθιερώθηκε η Πέμπτη, επειδή για την ορθόδοξη εκκλησία Τετάρτη και Παρασκευή είναι ημέρες νηστείας.

Η λέξη «Τσικνοπέμπτη» προέρχεται όπως είναι προφανές από την λέξη «τσίκνα», όπως αποκαλείται η μυρωδιά του ψημένου κρέατος. Επίσης, έχει καθιερωθεί αυτή τη μέρα να κυριαρχεί το κόκκινο χρώμα, είτε έχει να κάνει με το κρέας, είτε με το κρασί, για να θυμίζει το Πάσχα.

Τα έθιμα ανά την χώρα

Η λαϊκή παράδοση έχει συνδυάσει την ημέρα της «Τσικνοπέμπτης» με μια σειρά από έθιμα.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι τα εξής:

  • Στην Πάτρα υπάρχει το έθιμο της Κουλούρας που έχει να κάνει με τον γάμο. Η «ιστορία» αναφέρει, ότι η Γιαννούλα η Κουλουρού, θεωρούσε, ότι Ναύαρχος Ουίλσων ήταν τόσο τρελά ερωτευμένος μαζί της, που είχε σκοπό να την παντρευτεί. Έτσι, εκείνη ντύνεται νύφη και κατεβαίνει στο λιμάνι να τον υποδεχτεί με τη συνοδεία των συμπατριωτών της, οι οποίο διασκεδάζουν και χορεύουν.
  • Τα «Κορφιάτικα Πετεγολέτσια» ή αλλιώς «Κουτσομπολιά» ή «Πέτε Γόλια» είναι μία άλλη παράδοση στην Κέρκυρα. Η πετεγολέτσα ή πετεγουλιό, σύμφωνα με τους ντόπιους, είναι η προσφιλής, σε πολλούς, συνήθεια του κουτσομπολιού. Στην Κέρκυρα κατά παράδοση πραγματοποιείται την Τσικνοπέμπτη το βράδυ. Στην ουσία, στήνεται κάτι σαν «σκετς», όπου οι ντόπιοι υποδύονται τους κουτσομπόληδες και μοιράζονται ιστορίες.
  • Στην Ίο, το βράδυ της «Τσικνοπέμπτης» μασκαράδες ζωσμένοι με κουδούνια προβάτων διασχίζουν τη Χώρα του νησιού και επισκέπτονται σπίτια και καταστήματα.
  • Στον Πόρο, σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση ο νέοι πρέπει να κλέψουν ένα…μακαρόνι, το οποίο θα βάλουν κάτω από το μαξιλάρι τους για να δουν ποια θα παντρευτούν.
  • Κάτι αντίστοιχο ισχύει και στην Ήπειρο, αλλά εκεί οι νέοι βάζουν στο μαξιλάρι τους κορδέλες από το παραδοσιακό γαϊτανάκι.
  • Στη Νάουσα περίφημη είναι η λαϊκή παράδοση με τους «Γενίτσαρους» και τις «Μπούλες».

πηγή: https://www.dnews.gr

Facebook
Twitter
Pinterest